Journal 1 – ภาษาและการสื่อสารข้ามวัฒนธรรม *
โดย ศิรตะวัน ทหารแกล้ว
Siratawan Thahanklaew
การเรียน ภาษาและการสื่อสารข้ามวัฒนธรรม (Communication Between Cultures ) ในครั้งแรกนี้ ฉันรู้สึกประทับใจที่อาจารย์แนะนำวิธีการเรียน วิธีการคิด และเชื่อมโยงหลากหลายวิชาเข้าด้วยกัน ฉันยอมรับว่าในบางครั้งฉันและเพื่อนๆ เมื่อได้อ่านหนังสือและติวร่วมกัน เราไม่รู้จักเชื่อมโยงสิ่งใหม่เข้ากับสิ่งเก่า แรกเริ่มเราไม่รู้ว่าตัวของเรามีอะไรอยู่แล้วบ้าง แต่เราพยายามสำรวจหนทางใหม่ๆ จนลืมไปว่าทางเก่าที่เราเคยเดินหน้าตาเป็นอย่างไร เราลืมความรู้เก่าที่เรามีอยู่แล้ว และเลือกที่จะรับความรู้ใหม่เข้ามา เราทำตัวเหมือนเครื่องคอมพิวเตอร์ที่จะลบข้อมูลเก่าทิ้ง ทันทีที่สิ้นสุดกระบวนการทำงาน เพราะอย่างนี้จึงทำให้เราไม่รู้จัก” การประยุกต์ใช้ “ และนี่ก็เป็นข้อเสียอีกอย่างหนึ่งที่พวกเราได้รู้ตัวเองแล้วและพยายามปรับปรุงอยู่ สำหรับบรรยากาศในการเรียนนั้น ฉันรู้สึกผ่อนคลาย ถึงแม้เนื้อหาวิชาจะหนักก็ตาม แต่วิธีการสอนของอาจารย์ก็กระตุ้นทุกคนให้รู้สึกสนุก และกระตือรือร้น เพราะอาจารย์มีมุขตลกสอดแทรกมาเสมอ
สิ่งที่ฉันได้เรียนรู้ในวันนี้ได้แก่
– เกร็ดประวัติศาสตร์อันน่าสนใจเกี่ยวกับประวัติของวิชานี้ว่าเริ่มต้นหลังสงครามโลกครั้งที่สองโดยนายทหารคนหนึ่งซึ่งในปัจจุบันวิชานี้มีความสำคัญครอบคลุมหลายภาคส่วน เมื่อเราเรียนภาษาอะไรเราก็ควรเรียนรู้วัฒนธรรมของเขาด้วย เราจะ ” ละเลย “ไม่ได้เด็ดขาด เพราะวัฒนธรรมเป็นสิ่งที่สำคัญต่อคนทุกชาติ เราควรเรียนรู้เพื่อปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมนั้นๆบางคนคงเคยได้ยินที่สถาบันสอนภาษาอังกฤษชื่อดังกล่าวว่า ” เก่งภาษาอังกฤษอย่างเจ้าของภาษา “แต่อย่าลืมว่า เก่งภาษาอังกฤษ พูดภาษาอังกฤษได้ดีแบบเจ้าของภาษา แต่ไม่สนใจศึกษาด้านวัฒนธรรม เราจะกลายเป็น A Fluent Fool ดังนั้น วัฒนธรรม จึงมีความสำคัญมาก เหมื อนคนต่างชาติที่พูดภาษาไทย เขาก็ต้องทราบวัฒนธรรมไทยด้วย เพื่อที่จะปรับตัวและอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืมในสังคมไทยได้
– Lingua Francas เป็นภาษาที่เกิดจากการผสมกันระหว่างสองภาษาขึ้นไป หรือเป็นภาษาที่ใช้ในทางการค้า
– ความหมายของคำว่า ” วัฒนธรรม “ อย่างเช่นในThe Ice berg of culture จะแบ่งวัฒนธรรมเป็นสองรูปแบบคือ
1. วัฒนธรรมที่สามารถมองเห็น หรือจับต้องได้ เหล่านี้จะเป็นรูปธรรม เช่น การแต่งกาย อาหาร
2. วัฒนธรรมที่ไม่สามารถมองเห็น หรือ ไม่สามารถจับต้องได้ เหล่านี้จะเป็น นามธรรม เช่น ค่านิยม ทัศนคติ ความเชื่อของบุคคล
– เมื่อเกิดการอพยพย้ายถิ่นฐาน (Immigrant)เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรม และในบางครั้งการอยู่ร่วมกับคนต่างวัฒนธรรมก็ก่อให้เกิดปัญหาได้ กล่าวคือ เมื่อที่มาต่างกันก็ย่อมก่อให้เกิดการตัดสินกัน ( judge) โดย Aeschylus กล่าวไว้ว่า ” Everyone is quick to blame the alien ” การสรุปเอาเอง หรือพูดง่ายๆคือ การเหมารวม ( Assume ) ไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้องเลย อย่างเช่น คนผิวดำ ไร้การศึกษา คนผมบลอน โง่ คนจีน ไม่มีมารยาท พูดคุยเสียงดัง ประเทศตะวันตก ผู้คนใช้ชีวิตเสรี แลกเปลี่ยนคู่นอนกันอย่างเปิดเผย ( Free sex ) เหล่านี้ที่ได้ยกตัวอย่างมานั้น เราสรุปไม่ได้ เราไม่สามารถมองคนทั้งกลุ่ม ทั้งประเทศ ผ่านเพียงคนๆเดียวได้ เพราะอย่าลืมว่าคนเราไม่ได้เหมือนกันหมด เรามีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง การเหมารวมจึงใช้ไม่ได้ เพราะหากมองในมุมกลับกัน หากมีคนมาตัดสินเราบ้าง ดังเช่นในอินเทอร์เน็ตที่มักพบเจอบ่อย เวลาชาวต่างชาติพูดถึงประเทศไทย เขาเอ่ยว่า ” พัฒน์พงศ์ พัทยา โสเภณี “ แล้วพูดว่า ผู้หญิงไทยใจง่าย รักสนุก เราอาจจะเถียงกันคอเป็นเอ็นเลยว่าไม่ใช่ ! เพราะวัฒนธรรมไทยสอนหญิงสาวให้รู้จักรักนวล สงวนตัว วัฒนธรรมเราไม่สอนให้ผู้หญิงรักสนุก ใจง่ายเลย ดังนั้นในเรื่องนี้นอกจากจะสอนให้เราเข้าใจวิถีปฏิบัติที่ดีแล้ว ยังสอนให้เราเป็นคนที่มีใจกว้าง รู้จักใจเขาใจเรา ไม่ยึดติด ไม่คิดอะไรคับแคบ
– เรื่องที่พูดถึงไม่ได้เนื่องจากกระทบต่อสิ่งอื่นๆ รอบตัว (Untouchable Subject) เป็นเรื่องที่ควรรู้ไว้อีกเรื่องหนึ่งในการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม อย่างเช่น เมื่อเราสนทนากับชาวอเมริกันคนหนึ่ง เราคงเลือกเรื่องอื่นพูดมากกว่าจะกล่าวถึงเหตุการณ์เครื่องบินชนตึกเวิร์ลเทรดถล่มหรือพายุที่พัดถล่มบ้านเรือน ผู้คนเสียชีวิตจำนวนมาก เมื่อเราสนทนากับชาวเยอรมัน เราคงไม่พูดถึงฮิตเลอร์กับการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ของเขา โดยบอกว่า นี่เป็นสิ่งที่ทำให้ฉันรู้จักเยอรมัน….. เพราะเหล่านี้เป็นเหตุการณ์ที่น่าสลดหดหู่ ไม่มีใครอยากระลึกถึงสิ่งเหล่านี้ หรืออยากให้มันเกิดขึ้นดังนั้นในการสื่อสารกัน เราควรเลือกหัวข้อที่จะพูดให้เหมาะสม
Siratawan42 